De oprichting
Als vaststaand kan in ieder geval worden aangenomen dat de heer H. Th. Daendels Sr. degene is geweest die die in 1882 den stoot heeft gegeven tot oprichting van Robur et Velocitas. In Amerika had hij voor cricket en baseball vooral grote liefde opgevat. Na zijn terugkeer in Apeldoorn stelde hij onmiddellijk pogingen in het werk om cricket bij den jongelui ingang te doen vinden. Hij heeft het cricketspel hier geïntroduceerd en hij trad, niettegenstaande zijn hoogen leeftijd, als leermeester op. Ook zijn zoons hadden veel liefde voor het spel en als Daendels en zijn jongens mankeerden, was dit een groot gemis. Het past ons dan ook om den heer H. Th. Daendels Sr. met eere te noemen als zijnde pionier en promotor van Robur et Velocitas.
Van het groepje jongelui allen leerlingen der H.B.S., dat van de lessen van de heer Daendels dankbaar gebruik maakte om, na hun geestelijke arbeid, in de vrije middaguren in het spel van bat en bal lichamelijke ontspanning te vinden, kunnen wij als medeoprichters noemen de heeren Jhr. W. Bas Backer en T.A.R. Baron van Ittersum. Dit drietal vond aanleiding om ter beoefening van het nieuwe spel een vereeniging op te richten. Te dien einde werd er een voorloopig bestuur gevormd, bestaande uit de heeren: T.A.R. Baron van Ittersum, president, Jhr. W. Bas Backer, secretaris-penningmeester, H. Th. Daendels Sr en H. Th. Daendels Jr. commissarissen. Deze heeren hebben de laatste hand aan de voorbereiding gelegd en het tenslotte mogelijk gemaakt, dat op 6 mei 1882 de vereeniging tot stand kwam onder den naam van ,,Cricket-Club Robur et Velocitas”.
Het eerste veld
Het spreekt vanzelf, dat er een gelegenheid moest zijn, om het spel dat aanvankelijk nog heel gebrekkig werd gespeeld, te kunnen beoefenen. Men vond hiervoor een weide in het toenmalige Emmapark, tegenover het weeshuis der hervormde gemeente aan den Zwolschen weg (nu Koninginnelaan). De animo voor deze openluchtsport bleek zeer groot te zijn. De één na den ander trad als lid toe en het aantal beoefenaren was al spoedig voldoende om zich met vol enthousiasme aan het spel te wijden. Tot de volgelingen van den heer Daendels behoorden o.a. Jhr. A. Bas Backer, Jhr. H. Bas Backer, C. Beem, E. Daendels, H.T. Daendels jr, Jhr. A. Holmberg de Beckfelt, Jhr. O. Holmberg de Beckfelt, B. van der Houven van Oordt, W. Baron van Ittersum, W.A.G.H. Baron van Ittersum, T.M.F.C. Jorissen, Pook van Baggen, H. Schäfer, J. Schäfer, W. Sikman, Ch. Taunnay, A.J.C. van der Feen, J. Beudeker, G. Romijn, J. Phaff, J. Walter en J. de Sitter.
Langzamerhand begon men meer behoefte te gevoelen om z’n krachten met anderen te meten. In Arnhem, Deventer, Hilversum, Nijmegen en Wageningen om maar enkele plaatsen te noemen, die toen gemakkelijk te bereiken waren, had het cricketspel aanhang gevonden. Helaas ontbreken ons de gegevens om een volledig résumé dezer wedstrijden te geven. Niettemin is het ons bekend, dat gezelligheid, vroolijkheid en gemoedelijkheid de grondslagen waren van de sport, welke dan ook bij alle wedstrijden tot uiting kwamen. Van een georganiseerd wedstrijdwezen was toen nog geen sprake. Men trok er op uit in een Jan Plezier en kende geen tijd. Het spel werd gespeeld om het spel en de kameraadschap vierde hoogtij. Maar niettegenstaande dit werd het spel serieus beoefend en trachtte men het steeds te verbeteren. Dat er b.v. in die tijd al behoorlijk geslagen werd, heeft de Roburspeler Beem ondervonden. Het gebeurde tijdens een wedstrijd in Arnhem, dat hij een geweldig harden bal tegen zijn onderkaak kreeg, waardoor deze op twee plaatsen brak.
Het voetbalspel doet zijn intrede
Zoals de lezer ziet is Robur et Velocitas opgericht als cricketclub. Langen tijd is dit spel echter niet alleen beoefend, want 23 October 1887 werd de voetbalsport officieel toegevoegd.
In Nederland is het voetbalspel voor het eerst beoefend in 1883. De bekende Willem Mulier wordt algemeen als impresario van deze sport in ons land beschouwd, waarvan Haarlem de geboorteplaats is. Toen hier eenmaal het voorbeeld was gegeven, werd dit initiatief allengs in andere plaatsen gevolgd. In het Oosten is in Wageningen het eerst voetbal gespeeld. (Go-Ahead en W.C.C.). Apeldoorn is toen ook door den voetbal bacil aangetast; de toenmalige jongeluivonden dit spel zoo aantrekkelijk, dat zij het overnamen. Er mag worden aangenomen dat reeds voor 1887 met de beoefening van het voetballen is begonnen.
Voetbal is een wedstrijdsport, waarmede wij willen zeggen, dat toen het voetbal-spel eenmaal was ingevoerd, er meteen de voetbal-wedstrijden waren. Regelmaat was er aanvankelijk niet. Men noodigde elkaar uit en daarmede was het afgeloopen. Juist die onregelmatigheid, waaronder tevens moet worden verstaan de verschillende opvattingen der spelregels is aanleiding geweest tot het oprichten van den Nederlandschen Voetbalbond op 8 december 1889, die tot doel had om het voetbalspel in betere banen te leiden.
Verandering van terrein
Het terrein aan de van Hasseltlaan gelegen ongeveer, waar nu de Anna Paulownalaan loopt, behoorde aan den heer Haersma de With van Marialust. In 1901 is Robur dit gaan gebruiken als speelveld voor wedstrijden, terwijl er geoefend werd in het Wilhelminapark aan ,,het Bergje”.
Op dit terrein waar Robur haar eerste kampioenschap heeft behaald, is het verblijf niet van langen duur geweest. Veranderen ging nogal gemakkelijk, omdat men geen kostbaren inrichtingen had zoals thans, maar men zich tevreden stelde met een weide, waar men zelf de goalpalen plaatste en de lijnen kalkte voor een wedstrijd.
Het is in 1905 geweest, dat men de van Hasseltlaan een vaarwel toeriep en men beslag legde op een heideveld aan den Asseltschenweg tegen een huurprijs van fl. 10,- per jaar.
Het verdwenen Emmapark tussen de Koninginnelaan, Emmalaan, Bas Backerlaan en de Regentesselaan.
Het 1ste elftal voor de kleedruimte op het terrein Welgelegen 1917. (Coll. W. Boomgaard)
Het 1ste elftal in 1919 op het terrein aan de Asselscheweg. (Coll. W. Boomgaard)
Het 1ste elftal 1920 op het terrein aan de Asselscheweg. (Coll. W. Boomgaard)
Het terrein aan de Asselscheweg vanaf de weg genomen ca. 1920. (Coll. W. Boomgaard)
Sinds 1969 is de Sportpark Kerschoten aan de Anklaarseweg de thuisbasis van Robur et Velocitas. Een van de mooiste terreinen van Nederland. Met een ticketbox en hoofdtribune die doen vermoeden dat we te maken hebben met een stadion in plaats van het Sportpark van een derdeklasser. Een mooie tribune met laag dak.
Maar er is nog veel meer te vertellen over deze rijke historie en dit onderdeel zullen we de komende tijd dan ook steeds verder uitbouwen, gebruikmakende van de vele jubileumboeken die we hebben, aangevuld met ander materiaal uit diverse archieven.
Tot slot zullen we niet alleen achterom kijken, maar ook voorwaarts kijken om Robur et Velocitas een moderne, toekomstgerichte vereniging te houden met een rijke historie, waarbij Samen, Trots en Beleving onze kernwaarden zijn.